Page 24 - 《广西植物》2022年第10期
P. 24

1 6 4 2                               广  西  植  物                                         42 卷
       reproductive organs shows that the reproductive organs of Bonia species have special adaptability to karst geomorphic
       environmentꎬ supports that they are independent species according to the differences of nutritive organs.
       Key words: Bambusoideaeꎬ Boniaꎬ Bonia amplexicaulisꎬ flowerꎬ supplementary description



       繁殖器官形态性状是被子植物种类界定中最                           于广西南部、广东西部、云南东南部以及贵州南
   重要的依据ꎬ但竹类植物由于极少开花导致在分类                            部ꎬ单枝竹和芸香竹的生长习性、外观特征和应用
   鉴定中只能依靠营养器官形态性状ꎬ很多竹种发表                            价值等都极为相似ꎬ鉴别特征差异也较小( 贾良智
   时也仅能依靠营养体特征命名ꎬ加之竹类植物的营                            等ꎬ1988ꎻXiaꎬ 1996ꎻ潘启龙等ꎬ2016)ꎬ两个种很容
   养器官差异又很小ꎬ往往给竹种的界定和其后的归                            易混淆ꎬ芸香竹花枝和繁殖器官的描述ꎬ也为界定
   类整理造成困难ꎮ 虽然竹类植物很少开花ꎬ但是竹                           芸香竹和单枝竹 2 个竹种提供了依据ꎮ
   类植物的繁殖器官特征在分类学和系统学研究中                                 芸香竹 Bonia amplexicaulis (L. C. Chia et al.)
   仍然具有重要意义ꎮ 繁殖器官发生发育时间相对                            N. H. Xia (图版 I)
   较短ꎬ不易受环境影响ꎬ而且直接关系着植物的繁                                Syn: Monocladus amplexicaulis Chia et al. in
   育ꎬ因此往往能为竹类植物类群划分和演化研究提                            Act. Phytotax. Sin. 26 (3): 215. f. 2(1-3)1988.
   供有力的支持ꎬ特别是为族、属的划分和分类修订                                Rami floriferi laterales vel ex apicibus ramorum

   提供重要依据 ( 王正平和叶广汉ꎬ1980ꎻ 耿伯介ꎬ                       foliiferorum orientes. Rami florentes laterales 2 ̄3 ̄plo
   1982ꎻStapletonꎬ 1997ꎻ易同培等ꎬ2009)ꎮ                  ramosiꎬ longitudo ad 50 cm. Inflorescentiae iterauctantes.
       本研究组在广西马山县的石灰岩山峰上发现                           Terminales rami florentes fere 10 - 20 cm longiꎬ 6 - 10
   了正在 开 花 的 竹 亚 科 ( Bambusoideae) 单 枝 竹 属           nodiꎬ vaginiformium anthesim fere 20-25 mm longaeꎬ ad
   ( Bonia Balansa 1890 ) 芸 香 竹 [ B. amplexicaulis   foliis metamorphosis subulatis 8-10 mm longae et 2-3
   ( L. C. Chia et al.) N. H. Xia](贾良智等ꎬ1988ꎻ耿       mm   lataeꎻ  rami  florentes  in  utroque  nodo  1
   伯介和王正平ꎬ1996ꎻ Xiaꎬ 1996)ꎬ该芸香竹居群                    pseudospiculae. Pseudospiculae maturae 3.0-6.0 cm lon ̄
   分布于石灰岩山峰顶部ꎬ生长于裸露的石灰岩山                             gaeꎬ internodia pseudospiculae 4 - 7 mm longae suntꎬ
   地ꎬ居群内只有少数竹丛开花ꎮ 开花竹丛未发现                            bracteae saepe 1ꎬ sed tot esse possunt 3. Bracteae fere 8-
   新竹笋生长ꎬ竹丛不同竿龄的竹竿上都有开花ꎮ                             10 mm longiꎬ lanceolatiꎬ apice acutusꎬ dorsum laeveꎬ
   开花竹竿花枝下部有正常枝叶ꎬ竿上有宿存箨鞘                             venae non patentesꎬ bracteae germen in axillis acumina ̄
   和繸毛等结构ꎮ 作者根据营养体特征鉴定了该竹                            tumꎬ saepe non longius evolutum. Spiculae maturae
   种ꎬ并解剖比较了其繁殖器官特征ꎬ现对其繁殖器                            2.5-5.0 cm longaeꎬ 4-6 floraꎬ tantum terminali flosculo
   官特征进行补充描述ꎮ 营养体和花枝标本藏于陕                            sterili. Glumae 2ꎬ lanceolataeꎬ apice apice mucronataeꎬ

   西中医药大学中药标本馆ꎮ                                      laevesꎬ venis inconspicuis praeter mediumveinꎬ primo
       单枝竹属分布于以我国广西为中心的西南喀                           gluma est 8-10 mm longaꎬ secunda gluma fere 10-12
   斯特山地ꎬ中国海南岛、越南北部喀斯特山地也有                            mm longaꎬ uterque floretus gradatim maturescitꎬ ita pri ̄
   分布ꎬ该属植物是石灰岩山地的特有属ꎮ 该属现                            mus flosculus longissimusꎻ rhachilla inter flosculos dis ̄
   已知有 5 种 1 变 种 ( Xiaꎬ 1996ꎻ Xia & Stapletonꎬ       articulate. Cum spiculae immatura estꎬ primum interno ̄
   2006ꎻGovaerts et al.ꎬ 2021)ꎬ主要分布于石灰岩山             dium et alia internodia spiculi perquam breves suntꎬ ba ̄
   峰、残峰ꎬ常分布于裸露的石灰岩山顶、石隙ꎬ对石                           ses omnium florum glumis includunturꎬ et totum bracteis
   灰岩山地具有极强的适应性( 董蕾等ꎬ2011)ꎬ该属                        vaginis inclusum estꎻ Cum spiculae maturae suntꎬ pri ̄
   植物能够为其他植物提供遮蔽ꎬ也能防止泥土流                             mum internodium valde elongatum estꎬ usque ad 8-10

   失ꎬ具有重要的生态价值ꎮ                                      mmꎬ ita ut flores omnes ultra glumas extendantꎬ et
       芸香竹分布于我国广西西部和北部的石灰岩                           flores etiam ultra bracteas vaginis extenduntꎬ alia inter ̄
   山地ꎬ在芸香竹的分布区域还有该属分布范围最                             nodia longitudine similiaꎬ fere 4-5 mm longa. lemmata

   广的竹种单枝竹 [ B. saxatilis ( L. C. Chia et al.)       ovato ̄lanceolataꎬ cuspidibus brevibusꎬ 12 - 14 mm
   N. H. Xia]ꎬ单枝竹分布范围比芸香竹广ꎬ还分布                       longisꎬ subleatheriisꎬ subtus glabrisꎬ venis inconspicuisꎬ
   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28   29